دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش:
جریان مردمی‌سازی آموزش و پرورش باید خوب تبیین شود
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: از همان اول که مدارس عمومی به ایران ورود پیدا کرد، یک واژه غلط ترجمه شد؛ یعنی در غرب به آنها (public school) می‌گفتند که به معنی مدرسه‌های مربوط به عموم مردم است اما در ایران به مدرسه‌های دولتی ترجمه شد که این اتفاق، یک انحراف بزرگ است.
ویژه‌برنامه اختتامیه رویداد ملی ستاپ (سکوی تحول آموزش و پرورش) با حضور وزیر آموزش و پرورش و جمعی مسؤولان در مرکز همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار شد.
محمود امانی طهرانی دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در این رویداد، افزود: امروز روز شنیدن است، نه روز سخن گفتن؛ لذا ما مشتاقانه آمده‌ایم تا بشنویم. همکارانم از دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش پرتوان و پرتعداد در این مراسم حضور دارند و از بدنه آموزش و پرورش نیز آمده‌اند تا بشنوند.
وی اظهارداشت: شما، اعضای ستاپ کار بزرگی را آغاز کردید و برای تحول در نظام آموزشی پا به عرصه گذاشتید؛ ایجاد تحول محصول اصلی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است و برای فهم اجرای این سند خیلی‌ها سخن گفته‌اند.
امانی طهرانی با اشاره به اینکه سند تحول بنیادین 6 زیرنظام دارد، ادامه داد: هنگامی که می‌گوییم سند تحول اجرا شد یعنی در هر یک از این 6 زیرنظام‌ها قدری جلو رفته باشیم؛ یکی از زیرنظام‌ها فضا و تجهیزات است یعنی وضعیت فضا و تجهیزاتی که بچه‌ها از آن استفاده می‌کنند، درس می‌خوانند، و به نوعی زیست دارند؛ اگر در مقایسه سال 1390 و 1401، این فضا به لحاظ تراکم دانش‌آموزان، فضای فیزیکی، امنیت، تجهیزات و فناوری تغییر کرده باشد، به همان نسبت سند تحول بنیادین اجرا شده است.
وی اضافه کرد: زیرنظام دیگر تأمین منابع انسانی و معلم است؛ اگر معلم سال 90 را توصیف کنیم و نیمرخی از آن بگیریم که ببینیم وضعیت مدارک تحصیلی‌شان چگونه بوده است؟ آیا از مسیرهای مجاز وارد معلمی شده‌اند؟ از فیلتر تربیت معلم گذشته‌اند؟ چقدر مدارک‌شان با موضوع تدریس آنها منطبق است و یا اینکه آیا دوره‌های خاصی را دیده‌اند؟ در این صورت مشخص خواهد شد که چقدر سند تحول بنیادین اجرا شده است و اگر بهبود نیافته باشد، یعنی سند اجرا نشده تحول است.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: در زمینه محتوای آموزشی اگر موقعیت‌های یادگیری موثری که در مدرسه‌ها تشکیل می‌شود، بهبود یافته باشد، یعنی سند تحول اجرا شده و اگر بهبود نیافته باشد، سند اجرا نشده است؛ در زیرنظام مالی، اگر بودجه‌ای که صرف آموزش و پرورش به لحاظ مقدار و بهره‌وری می‌شود، بهبود پیدا کرده باشد، سند تحول اجرا شده و اگر بهبود نیافته باشد، پس سند اجرا نشده است.
وی خطاب به دست اندرکاران ستاپ با بیان اینکه قابل ستایش است که امروز دغدغه تحول و اجرای سند تحول را داریدریال افزود: شما با نگاه حل مسأله وارد موضوع شده‌اید؛ در کشور ما عده زیادی در حال توصیف وضع کنونی هستند که این اقدام خوب است و این توصیف به شناخت بهتر وضع کنونی می‌انجامد.
امانی طهرانی تصریح کرد: امیرالمؤمنین(ع) فرمودند «هیچ حرکتی از تو سر نمی‌زند مگر اینکه در نقطه شروع شناخت باشد»؛ گروهی علاوه بر توصیف به تحلیل هم می‌رسند که این نیز خوب است. در تحلیل علل را بیان، واکاوی، و سهم عوامل را احصا می‌کنند. اگر در توصیف و تحلیل بمانیم، اتفاقی نمی‌افتد و جز ناامیدی، دلمردگی، و یأس چیزی به دنبال نخواهد داشت.
وی خاطرنشان کرد: به قول شاعر که می‌گوید «در محفل خود راه مده همچو منی را/ افسرده دل افسرده کند انجمنی را»؛ اما مورد بعدی که امید می‌افزاید، حل مسأله است؛ یعنی شناخت پیدا شد، تحلیل هم کردیم، اما چه کنیم؟ ورود به این عرصه، ورود به عرصه انسان‌هایی است که مسؤولیت و مدیریت را به صورت مجدانه می‌پذیرند، و می‌توانند تحلیل درست یا روش علمی ارائه دهند.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش افزود: کسی که به حل مسأله تن می‌دهد می‌داند که همیشه حل مسأله‌ها نسبی‌اند؛ یعنی آن زیرنظام‌های شش‌گانه که گفتم را قرار است مستمر بهبود دهید و گام‌های مستمر همه ما، ارزشمند است. نکته چهارم این است که رویکرد دولت ما به سوی مردمی شدن آموزش می‌رود. این مفهوم مردمی‌سازی آموزش، مفهوم بسیار عمیق مورد تأکید سند تحول بنیادین است.
وی اضافه کرد: از همان اول که مدارس عمومی به ایران ورود پیدا کرد، یک واژه غلط ترجمه شد؛ یعنی در غرب می‌گفتند (public school) که به معنی مدرسه‌های مربوط به عموم مردم است اما اینجا که آمد به مدرسه‌های دولتی ترجمه شد که این یک انحراف بزرگ است.
امانی طهرانی با بیان اینکه مدرسه‌های دولتی برای همه بچه‌های کشور است، و کل کشور باید دست به دست هم دهند تا آنها را به بهترین شکل ممکن بسازند، گفت: همان طور که پارک و باغ ملی برای مردم است، و همه از آن استفاده می‌کنند، مدرسه هم به همین صورت است. همه درباره آن وظیفه دارند و مدرسه هم نسبت به همه وظیفه دارد که این مفهوم در سند تحول بنیادین تحت عنوان مدرسه - کانون تربیتی محله مورد تأکید قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه جریان مردمی‌سازی آموزش و پرورش باید خوب تبیین شود و مرز آن با مرز خصوصی‌سازی معین باشد، افزود: اصلا آفات خصوصی‌سازی نباید به حوزه آموزش و پرورش وارد شود؛ بحث مردمی‌سازی جدا از خصوصی‌سازی است و خواهش می‌کنم بدانید ورود مردم به عرصه آموزش و پرورش نقطه بهبود آن است. نکته آخر این است شما که امروز اینجا حرف‌هایی را می‌زنید، راه‌حل‌هایی را ارائه می‌دهید و سخنرانی‌هایی دارید در این فکر باشید که چه کسی باید به اینها گوش دهد و به آنها جامه عمل بپوشاند.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش اضافه کرد: خیلی مواقع از گروهی به نام مسؤولین نام می‌بریم. این مسؤولین چه کسانی هستند؟ کجا هستند؟ و این مسأله‌ای است که باید به آن بپردازیم. سند تحول بنیادین در سال 90 برای اینکه فهم، عملیاتی و اجرایی شود، می‌آید و این یک تثبیت مدیریت در لایه راهبردی را می‌طلبد. چنین تثبیت مدیریت در لایه راهبردی به صورتی می‌شود که در این دوره، 6 وزیر و 4 سرپرست می‌رود و می‌آید و هر کدام از اینها تا بخواهند درباره موضوع فهم عملیاتی پیدا کنند، سازمان مدیریتی خود را بچینند، در مرحله شناخت وارد برنامه‌ریزی شوند و از برنامه‌ریزی به ساماندهی و اجرا برسند، کلی زمان می‌برد و با این مدل سند می‌ماند و یک شورای عالی؛ شورای عالی آموزش و پرورش که اصلا قرار نیست نقش اجرایی داشته باشد.
امانی طهرانی تصریح کرد: شورای عالی آموزش و پرورش، شعبه مجلس است؛ خوب است که شورای عالی تثبیت نسبی دارد که نمی‌گذارد این علم بخوابد، اما نمی‌تواند مجری باشد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه طبق فصل 8 سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مجری قرار است وزارت آموزش و پرورش باشد، افزود: بحران نبود هسته تثبیت‌شده مدیریت راهبردی نظام آموزش و پرورش کشور که بتوانند شنوای طرح‌های بنیادین باشد، وجود دارد. مدیریت راهبردی نظام آموزش و پرورش باید بتواند برای طرح‌ها به نحوی برنامه بریزد که بگوید پس از 10 سال به فلان نقطه می‌رسم ولی با سیاست نیم پیچ و آرام آرام کار پیش می‌رود که خود این از مسأله‌های مهم است و باید درباره آن اندیشه کنیم.